ทฤษฎีเกมส์
เกมส์หรือกิจกรรมทางการเงินทั้งหมดล้วนสามารถคำนวณผลตอบแทนจากการลงทุนได้ ไม่ว่าจะซับซ้อนเพียงใด โดยที่ผลรวมผลตอบแทนจากการลงทุนโดยรวมจะออกมาได้ในสามลักษณะ
- กิจกรรมหรือเกมส์การลงทุนใด ๆ ถ้ามีผลรวมมากกว่า 0 ถือเป็นเกมส์ที่น่าลงทุน (Profitable)
- แต่ถ้าเกมส์หรือกิจกรรมใด ๆ ถ้ามีน้อยกว่า 0 เกมส์หรือกิจกรรมนั้น ๆ ก็ไม่เป็นเกมส์ที่น่าลงทุน (Non-Profitable)
- ส่วนน้อยมากที่จะหากเกมส์การลงทุนใด ๆ ที่ให้ผลรวมเท่ากับศูนย์ ซึ่งจะถือว่าเป็นเกมส์การลงทุนที่ไม่ได้ไม่เสีย (Fair)
Non-Profitable Game
การลงทุนในเกมส์ Roulette ที่มีผลตอบแทนการลงทุนถึง 35 เท่าหากทายถูก ในตัวเลข 0-36 นั่นคือจะมี โอกาสที่จะทายถูกคือ 1 ใน 37 หรือ 1/37 และ โอกาสที่จะทายผิดคือ 36 ใน 37 หรือ 36/37 ดังนั้นเราจะได้ว่า
Expected Value = (1/37 x 35) – (1 * 36/37) = – 0.027
แสดงว่าการเล่นเกมส์นี้เป็นการเล่นที่ไม่น่าลงทุน (non-profitable) และด้วยกติกาที่ตายตัวแบบนึ้จึงไม่มีวิธีการเล่นใด ๆ ที่จะทำให้การลงทุนในเกมส์นี้เป็นบวกได้ ดังนั้นท่านที่เล่น หรือหาวิธีการเล่น Roulette จะถือว่าเป็นการเล่นการพนัน เพราะไม่ว่าจะเล่นอย่างไรก็ไม่สามารถทำกำไรในเกมส์นี้ได้ในระยะยาว และสามารถคำนวณค่าความสูญเสียโดยเฉลี่ยได้ว่า ผู้เล่นจะเสียเงินให้กับเจ้ามือ -0.027 ต่อการลงทุนเล่น 1 หน่วย หรือคิดเป็นเปอร์เซ็นต์ที่ 2.7 % ทุก ๆ ครั้งที่มีการลงทุนในเกมส์ประเภทนี้เสมอ
Profitable Games
ในขณะที่ตัวอย่างการหาเกมส์ที่มีค่าคาดหวังเป็นบวกนั้นหายากพอสมควร แต่จะลองยกตัวอย่างดูสักตัวอย่างหนึ่ง เช่นการซื้อหุ้นในตลาดหุ้น ที่มูลค่าของหุ้นมีค่าความผันผวนไม่มาก แต่มีการจ่ายปันผลอย่างสม่ำเสมอที่ 5% -7% ต่อปี ถ้าไม่นับความผันผวนเล็กน้อยที่โดยเฉลี่ยหุ้นในตลาดหุ้นก็จะมีการเติบโตอยู่แล้ว และค่าคอมมิชชั่น ผลรวมค่าการลงทุนในการถือหุ้นก็จะอยู่ที่อัตราการจ่ายเงินปันผล อย่างในตัวอย่างนี้จะอยู่ที่ 5%-7% ต่อปี
หรือการลงทุนเปิดร้านอาหาร ธุรกิจใด ๆ ก็ย่อมมีความเสี่ยงที่เกิดจากการบริหารจัดการ จัดซื้อ จัดขาย จัดจ้าง ต้นทุนต่าง ๆ การหากำไรที่เหมาะสม หากการบริหารกิจการได้อย่างลงตัว ธุรกิจนั้น ๆ ก็จัดเป็นเกมส์ที่มีผลรวมเป็นบวกด้วยเช่นกัน
Fair Games
เกมส์การลงทุนที่ Fair ยกตัวอย่างคือ Forex Trading เป็นเกมส์การลงทุนที่การซื้อขายรวมเป็น 0 คือมีคนซื้อก็มีคนขาย มีการจับคู่สัญญากันชัดเจน ทำให้การเทรด Forex มีค่าผลรวมการลงทุนการซื้อขายเป็น 0 แต่ส่วนที่ทำให้การลงทุนใน Forex Trading มีผลรวมค่าคาดหวังน้อยกว่าศุนย์ก็ด้วยค่า Commission ที่ Broker จะทำการหักค่าดำเนินงาน ค่าจัดการพอร์ต ค่าจัดการคำสั่งสัญญาต่าง ๆ นั้นทำให้ทุก ๆ การซื้อขาย Forex ทาง Broker จะมีหักค่าใช้จ่ายที่แน่นอนเป็นรายรับ แต่ด้วยค่า Commission นี้แหละ จึงทำให้ทุกการซื้อขาย นักลงทุนจะขาดทุนทันที จากการซื้อและการขาย และต้องทำกำไรให้ได้มากกว่าส่วนที่เป็น Commission จึงจะเป็นกำไรที่แท้จริง